Σταύρος Λυγερός: Η ΝΔ στο δρόμο που χάραξε το ΠΑΣΟΚ

Η διάρρηξη των σχέσεων της ΝΔ με την κοινωνική της βάση θα ολοκληρώσει το κενό πολιτικής εκπροσώπησης που άφησε η ήδη συντελεσθείσα διάρρηξη των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με τη δική του κοινωνική βάση.

Έστω και βαρύτατα ακρωτηριασμένα, τα δύο μεγάλα –για πόσο ακόμα;– κόμματα υπερψήφισαν το νέο Μνημόνιο, εγκλωβίζοντας την Ελλάδα σ’ ένα δρόμο χωρίς επιστροφή. Η τρόικα δεν πρέπει να έχει παράπονο. Η αποσύνθεση του πολιτικού συστήματος δεν την απασχολεί. Έτσι κι αλλιώς, θεωρεί αναλώσιμες τις εγχώριες πολιτικές δυνάμεις που προωθούν τα σχέδιά της. Ο Γιώργος Παπανδρέου, σαν ξεζουμισμένη λεμονόκουπα, θα πάρει σε λίγο το δρόμο για τον πολιτικό σκουπιδοτενεκέ, αλλά ο κατά πάσα πιθανότητα διάδοχός του, Βαγγέλης Βενιζέλος, έχει εμπράκτως αποδείξει την υπακοή του στους δανειστές, την ίδια στιγμή που στο εσωτερικό επιδίδεται σε πολιτικούς τραμπουκισμούς. Θα προσγειωθεί, όμως, ανωμάλως, όταν στις εκλογές θα διαπιστώσει ότι ηγείται ενός μικρομεσαίου κόμματος, εάν τελικώς το ΠΑΣΟΚ διατηρήσει την ενότητά του, κάτι που δεν είναι καθόλου σίγουρο. Το σημαντικότερο επίτευγμα της τρόικας, όμως, είναι ότι υποχρέωσε τη ΝΔ να προσχωρήσει στο κόμμα του Μνημονίου. Ο Αντώνης Σαμαράς όφειλε να γνωρίζει ότι η λογική της κατηφόρας είναι ο πάτος. Από τη στιγμή που προσχώρησε, για να υπερασπίσει την επιλογή του, μετατράπηκε σ’ ένα είδος «γενίτσαρου». Το αποτέλεσμα το είδαμε τη νύχτα της Κυριακής. Ο ένας στους τέσσερις «γαλάζιους» βουλευτές διαφοροποιήθηκε και διεγράφη. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι σχεδόν όλοι οι διαγραφέντες είχαν υποστηρίξει τον Αντώνη Σαμαρά στη μάχη της διαδοχής και μέχρι τώρα λειτουργούσαν ως εσωκομματικά ερείσματά του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο αρχηγός των «γαλάζιων» διολισθαίνει στην αγκαλιά της πτέρυγας που είχε υποστηρίξει την Ντόρα Μπακογιάννη. Αυτό, όμως, είναι δικό του πρόβλημα. Το ευρύτερο πολιτικό θέμα είναι ότι, με τη στάση του, ο Αντώνης Σαμαράς βάζει οριστικά τη ΝΔ στο δρόμο που χάραξε ο Γιώργος Παπανδρέου για το ΠΑΣΟΚ. Ένα δρόμο που οδηγεί στην πολιτικο-εκλογική αποδόμηση. Η αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ πήρε δύο χρόνια, αλλά η αποδόμηση της ΝΔ θα πάρει λιγότερο, επειδή ο πολιτικός χρόνος έχει πυκνώσει. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αντιμετωπίζει πια τους «γαλάζιους» σαν συνεργούς στο «έγκλημα». Προφανώς, ο Αντώνης Σαμαράς θα προλάβει να κερδίσει τις εκλογές και να γίνει πρωθυπουργός, αν και –ειδικά μετά τις τελευταίες εξελίξεις– η αυτοδυναμία καθίσταται όνειρο απατηλό. Έτσι όπως έχουν έρθει τα πράγματα, ο μόνος δρόμος θα είναι να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με το συρρικνωμένο ΠΑΣΟΚ του Βαγγέλη Βενιζέλου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το μπλοκ του Μνημονίου θα χρεωθεί όσα μάλλον θα ακολουθήσουν: την περαιτέρω βύθιση της οικονομίας στο φαύλο κύκλο της ύφεσης, τον πολλαπλασιασμό των οικονομικών και κοινωνικών ερειπίων και την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία είτε λόγω κοινωνικής έκρηξης είτε λόγω δημοσιονομικού εκτροχιασμού. Με άλλα λόγια, το ενδεχόμενο να καταρρεύσει η χώρα επί πρωθυπουργίας Σαμαρά συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες. Η διάρρηξη των σχέσεων της ΝΔ με την κοινωνική βάση της θα ολοκληρώσει το κενό πολιτικής εκπροσώπησης που άφησε η ήδη συντελεσθείσα διάρρηξη των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με τη δική του κοινωνική βάση. Προς το παρόν, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια πώς θα καλυφθούν αυτά τα κενά. Όπως πάντα, η ζωή θα δώσει τις δικές της πρωτότυπες απαντήσεις. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, αφενός, το υφιστάμενο και καταρρέον πολιτικό σύστημα δεν πρόκειται να επιβιώσει –τουλάχιστον με την παρούσα μορφή του– και, αφετέρου, πως το νέο θα προκύψει μέσα από σπασμούς. Οι πολιτικές δυνάμεις που λειτούργησαν σαν όχημα για την επιβολή του πρώτου και του δεύτερου Μνημονίου και, τελικώς, για τη μετατροπή της Ελλάδας όχι μόνο σ’ ένα είδος οικονομικού προτεκτοράτου, αλλά και σε έρμαιο των δανειστών της, θα συνθλιβούν από τα ερείπια που προκαλεί η πολιτική τους. Δεν έχουν καν τη δικαιολογία ότι έκαναν λάθος εκτίμηση. Από την εκδήλωση της κρίσης μέχρι τώρα λειτουργούν όχι με επιχειρήματα, αλλά με εκβιαστικά διλήμματα, που στηρίζονται σε φθηνή προπαγάνδα και αντιαισθητική κινδυνολογία. Ακύρωσαν την Πολιτική και την ίδια τη Δημοκρατία. Η θεραπεία-σοκ, άλλωστε, στηρίζεται αποκλειστικά στην καλλιέργεια του φόβου και γι’ αυτό είναι από τη φύση της ασύμβατη με τη Δημοκρατία.