Απόψε το τροπάριο της Κασσιανής

Ένα από τα πιο γνωστά τροπάρια της Μεγάλης Εβδομάδας ακούγεται απόψε στις Εκκλησίες: το τροπάριο της Κασσιανής, που δεσπόζει στην ακολουθία της Μεγάλης Τρίτης. Σήμερα, γινόμαστε κοινωνοί δύο παραβολών του Κυρίου, των μωρών παρθένων και των ταλάντων.
 «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή… μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν, οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει», λέει το τροπάριο και μιλά για την αμαρτωλή που αλείφει με μύρο τα πόδια του Ιησού και τα σκουπίζει με τα δάκρυα και τα μαλλιά της, δείχνοντας έτσι την έμπρακτη μετάνοιά της.
 Το τροπάριο της Κασσιανής θεωρείται ένα από τα ωραιότερα της Μεγάλης Εβδομάδας αλλά και της εκκλησιαστικής υμνογραφίας. Υμνογράφος του τροπαρίου αυτού είναι η Κασσιανή, μια μοναχή της Βυζαντινής εποχής.
Η Μεγάλη Τρίτη γίνεται αφορμή για να θυμηθούμε την παραβολή των μωρών παρθένων. Σύμφωνα με αυτή, δέκα παρθένες βγήκαν να υποδεχθούν τον Νυμφίο κάποιο βράδυ κρατώντας λυχνάρια. Όμως, μόνο οι πέντε είχαν φροντίσει να πάρουν και επιπλέον λάδι. Ο Νυμφίος άργησε να έρθει και οι δέκα παρθένες κοιμήθηκαν. Αργά την νύχτα, μια φωνή ακούστηκε να λέει: «ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός». Τότε αυτές ξύπνησαν και έτρεξαν για να προϋπαντήσουν τον Νυμφίο. Στα λυχνάρια όμως το λάδι είχε καεί. Οι πέντε γνωστικές παρθένες έβαλαν το επιπλέον λάδι και πήγαν να Τον συναντήσουν. Οι υπόλοιπες πέντε, οι Μωρές, έχασαν την ευκαιρία. Κατά την παραβολή,  όποιος φροντίσει από πριν για την ψυχή του θα εισέλθει στο Βασίλειο του Νυμφίου.
Η δεύτερη παραβολή της ημέρας είναι εκείνη των ταλάντων. Όπως λέει, κάποτε ένας άρχοντας θα πήγαινε ένα μακρινό ταξίδι. Πριν φύγει κάλεσε τους τρεις υπηρέτες του και τους έδωσε μερικά τάλαντα (χρήματα). Στον πρώτο έδωσε πέντε, στον δεύτερο δύο και στον τρίτο ένα. Όταν γύρισε από το ταξίδι κάλεσε τους υπηρέτες και ζήτησε να του πουν τι είχαν κάνει με τα χρήματα. Ο πρώτος και ο δεύτερος, μετά από σκληρή εργασία, είχαν καταφέρει να διπλασιάσουν το αρχικό ποσό και επέστρεψαν τα τάλαντα, ενώ ο τρίτος δεν εργάστηκε καθόλου και κατηγόρησε τον κύριό του ότι του έδωσε λιγότερα τάλαντα. Τότε, ο άρχοντας πήρε αυτό το τάλαντο και το έδωσε στον πρώτο μαζί με τα άλλα δέκα. Με την παραβολή αυτή, ο Ιησούς δίδαξε ότι οι άνθρωποι πρέπει να καλλιεργούν τα χαρίσματα που τους δίνει ο Θεός, όχι μόνο για το δικό τους καλό, αλλά και για το καλό του συνόλου.

Το Τροπάριο της Κασσιανής

Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,
την σήν αισθομένη Θεότητα μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν,
οδυρομένη μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει.
Οίμοι! λέγουσα, οτι νύξ μοι υπάρχει, οίστρος ακολασίας,
ζοφώδης τε και ασέληνος ερως της αμαρτίας.
Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων,
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ,
κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της καρδίας,
ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει.
Καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας,
αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις,
ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν κρότον τοις ώσιν ηχηθείσα,
τω φόβω εκρύβη.
Αμαρτιών μου τα πλήθη
και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει,
ψυχοσώστα Σωτήρ μου;
Μη με την σήν δούλην παρίδης,
Ο αμέτρητον έχων το έλεος.
Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα και σε άλειψε με μυρουδικά
πριν από τον ενταφιασμό σου κι έλεγε οδυρόμενη:
Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη και δίχως φεγγάρι,
η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
Λύγισε στ’ αναστενάγματα της καρδιάς μου,
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.
Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, τ’ άκουσε να περπατάνε,
από το φόβο της κρύφτηκε.
Των αμαρτιών μου τα πλήθη
και των κριμάτων σου την άβυσσο, ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση,
ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου,
εσύ που έχεις τ’ αμέτρητο έλεος
(Μεταγραφή: Φώτη Κόντογλου)